Μέχρι το 2030 η αυτοκινητοβιομηχανία θα πρέπει μείωση των εκπομπών CO2 από τα επιβατικά αυτοκίνητα κατά 37,5%. Μια πολύ απαιτητική τιμή, η οποία ξεκινά από μια βάση που ήδη βάζει σε «κόκκινο συναγερμό» τις μάρκες αυτοκινήτων: 95 γρ./χλμ.
Παρά τις προειδοποιήσεις από τον κλάδο, είναι πιθανό το σενάριο να γίνει ακόμη πιο περίπλοκο όταν ανακοινωθούν τα νέα πρότυπα εκπομπών Euro 7 στο τέλος του τρέχοντος έτους. Επομένως, φέτος είναι έτος μεγάλων αποφάσεων: ο κλάδος πρέπει να αντιδράσει στις πανδημία, ανάκαμψη και ακόμη και σχέδιο για το μέλλον.
Δεν θα είναι εύκολο. Υπενθυμίζω ότι το 2018, όταν καθορίστηκαν οι νέοι στόχοι εκπομπών, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν την επιθυμία τους να προχωρήσουν «ακόμη παραπέρα», προτείνοντας ως «ιδανικό σενάριο» μείωση των εκπομπών κατά 40%. Ο κλάδος ζήτησε 30%, ο νομοθέτης ήθελε 40%, εμείς μείναμε στο 37,5%.
Προχωρώ ακόμη και παραπέρα. Το ιδανικό σενάριο θα ήταν η μείωση των εκπομπών στο 100%. Θα ήταν εξαιρετικό. Ωστόσο, όπως γνωρίζουμε καλά, είναι αδύνατο. Το προπατορικό αμάρτημα είναι ακριβώς αυτό: η αποτυχία του Ευρωπαίου νομοθέτη να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Στο όνομα του περιβαλλοντικού σκοπού —που ανήκει σε όλους και ΟΛΟΙ πρέπει να κινητοποιηθούν— οι στόχοι και οι στόχοι αναθεωρούνται με ταχύτητα που δεν μπορεί να ακολουθηθεί από την αυτοκινητοβιομηχανία και την κοινωνία. Ενισχύω τη λέξη κοινωνία.
Μόνο στην Ευρώπη, ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας ευθύνεται για 15 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 440 δισεκατομμύρια ευρώ φορολογικά έσοδα και 7% του ΑΕΠ της ΕΕ.
Παρά τα πάντα, αυτοί οι αριθμοί δεν αποκαλύπτουν πλήρως τη σημασία της αυτοκινητοβιομηχανίας. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε την πολλαπλασιαστική επίδραση που έχει η αυτοκινητοβιομηχανία στην οικονομία — μεταλλουργία, κλωστοϋφαντουργία, εξαρτήματα και άλλες μεταποιητικές βιομηχανίες.
Εγγραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο
Μπορούμε να κάνουμε μια άσκηση: φανταστείτε την περιοχή Setúbal (και τη χώρα) χωρίς Autoeuropa. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται την ύφεση στην οποία υπέστη η περιοχή του Σετούμπαλ μετά το κλείσιμο των κύριων βιομηχανιών της τη δεκαετία του 1980. , όχι σπάνια, τουλάχιστον συζητήσιμη.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, θα περίμενε κανείς να ληφθεί υπόψη σε όλη τη λήψη αποφάσεων, αλλά αυτό δεν συνέβη. Ξεκινώντας από τις τοπικές αρχές, που πέρασαν από τις εθνικές κυβερνήσεις και τελειώνοντας με τους ευρωπαίους φορείς λήψης αποφάσεων.
Αυτό που ζητήθηκε από την αυτοκινητοβιομηχανία — σε στόχους εκπομπών, φόρμουλες υπολογισμού και δημοσιονομικές ενημερώσεις — είναι, ελλείψει άλλης λέξης: βία.
Εκείνοι των οποίων το ακαδημαϊκό υπόβαθρο βασίζεται στη μηχανική — σε αντίθεση με εμένα, που πήγα στο «σχολείο» για τις ανθρωπιστικές επιστήμες — γνωρίζουν ότι όταν επιτυγχάνετε ένα κέρδος αποτελεσματικότητας —είτε σε μια μηχανή είτε σε μια διαδικασία— 2% ή 3%, είναι ένας λόγος να ανοίξτε ένα μπουκάλι σαμπάνια, γίνετε μέλος της ομάδας και γιορτάστε το κατόρθωμα.
Όσο κι αν προσπαθούμε να το αποφύγουμε, οι προσδοκίες μας —όσο θεμιτές κι αν είναι— ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα. Από αυτή την άποψη, ο Ευρωπαίος νομοθέτης ήταν ανίκανος στη διαχείριση των προσδοκιών.
Είναι συγχωρεμένο το γεγονός ότι περιβαλλοντικοί σύλλογοι όπως η «Transport & Environment», με επικεφαλής τον Greg Archer, και τους ομολόγους τους ισχυρίζονται ότι «η πρόοδος δεν είναι αρκετά γρήγορη για να επιτύχουμε τους περιβαλλοντικούς μας στόχους». Αντιμέτωποι με ευρήματα όπως αυτό, θα περίμενε κανείς μια αναθεώρηση των στόχων, αλλά δεν συμβαίνει αυτό, οι στόχοι επιδεινώνονται. Το σοκ στην πραγματικότητα θα είναι τεράστιο.
Τους λείπει το βάρος της ευθύνης εκείνων που έχουν την ευημερία της κοινωνίας στα χέρια τους — ή, αν προτιμάτε, της οικονομίας, της οποίας η ετυμολογική σημασία είναι «η τέχνη της διαχείρισης του σπιτιού», του πλανήτη μας. Γι' αυτό και δεν συγχωρείται ο νομοθέτης να μην αισθάνεται αυτό το βάρος. Πώς δεν ένιωσε τον Οκτώβριο του 2020, όταν τελείωσαν τα υβριδικά κίνητρα. Καίγουμε βήματα.
Έχει νόημα να σταματήσουμε να υποστηρίζουμε οχήματα με υβριδικές τεχνολογίες, προσβάσιμες στο πορτοφόλι της πλειοψηφίας των Πορτογάλων, οι οποίες επιτρέπουν το ταξίδι στην πόλη περισσότερο από το 60% του χρόνου σε ηλεκτρική λειτουργία;
Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα του πώς βλάπτει ο περιβαλλοντικός φονταμενταλισμός. Ένα ακόμη παράδειγμα: η εκστρατεία που πραγματοποιήθηκε κατά των κινητήρων ντίζελ οδήγησε σε μέση αύξηση των εκπομπών CO2 στην ΕΕ. Απαιτείται μεγαλύτερος έλεγχος και προσοχή στη λήψη αποφάσεων. Το περιβάλλον έχει «ευρεία υποστήριξη», αλλά η κοινωνία όχι.
Επομένως, όπως καταλαβαίνετε από τα λόγια μου, δεν αμφισβητώ την ανάγκη αλλαγής στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Αλλά μάλλον η ταχύτητα και τα αποτελέσματα που θέλουμε σε αυτήν την αλλαγή. Γιατί όταν ασχολούμαστε με την αυτοκινητοβιομηχανία, έχουμε να κάνουμε με έναν από τους βασικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής οικονομίας. Επηρεάζουμε την ευημερία εκατομμυρίων οικογενειών και με ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα των τελευταίων 100 ετών: τον εκδημοκρατισμό της κινητικότητας.
Στην Πορτογαλία, αν θέλουμε να αρχίσουμε να ανησυχούμε σοβαρά για την ποιότητα του αέρα και τις εκπομπές CO2, μπορούμε να κοιτάξουμε προς το παρόν. Τι μπορόυμε να κάνουμε τώρα? Διαθέτουμε χώρο στάθμευσης με μέση ηλικία άνω των 13 ετών. Περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αυτοκίνητα στην Πορτογαλία είναι ηλικίας άνω των 10 ετών και σχεδόν ένα εκατομμύριο είναι άνω των 20 ετών.
Η ενθάρρυνση της διάλυσης αυτών των οχημάτων είναι, χωρίς καμία αμφιβολία, η πιο αποτελεσματική απάντηση που μπορούμε να δώσουμε για την καταπολέμηση των εκπομπών.
Μέσα σε αυτά τα περισσότερα από 120 χρόνια, η αυτοκινητοβιομηχανία έχει δείξει μια εξαιρετική ικανότητα αλλαγής, υπευθυνότητας και προσαρμοστικότητας. Μια κληρονομιά που θα συνεχίσουμε να θυμόμαστε και στους πιο απαισιόδοξους. Λείπει και η αυτοκινητοβιομηχανία αξίζει να αναγνωριστεί όχι μόνο για τα λάθη της, αλλά και για την αξία της. Επιπλέον, όλη ανεξαιρέτως η κοινωνία φιλοδοξεί να κινηθεί προς την απεξάρτηση από τον άνθρακα.
Στην περίπτωση της αυτοκινητοβιομηχανίας, είμαστε περήφανοι που βλέπουμε και ανακοινώνουμε αυτήν την αλλαγή, η οποία, χωρίς φονταμενταλισμό και χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω, θα μας οδηγήσει στην κινητικότητα του μέλλοντος: πιο δημοκρατική, με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και με νέες λύσεις.