Näme üçin tekerlerden çykýan tüssäniň reňki bu iki ýagdaýda tapawutlanýar? Belki, bu hiç wagt kelläňize girmedik soragdyr. Bize-de däl, boýun almaly! Nowöne indi sorag “howada” bolansoň, jogap gerek.
Jogap diýseň ýönekeý: ýadawlykda ýa-da süýşmekde, görýän “ak tüsse” tüsse däl!
Çilim çekmeseňiz näme?
Sürüji tigirleri “slaýd” edende ulagyň stasionar saklanmagyndan ybarat ýadawlygyň mysalyny alsaňyz, tekerler ýerüsti sürtülme sebäpli çalt gyzýar.
Eger ýadawlyk ýeterlik bolsa, 200 ° C-e ýakyn temperaturalara ýetip bileris.
Göz öňüne getirişiňiz ýaly, bu temperaturalarda teker çalt ýaramazlaşýar. Şinanyň üstü eräp başlaýar we ony emele getirýän himiki maddalar we ýaglar buglanýar.
Howa bilen kontaktda buglanan molekulalar çalt sowýar we ýygjamlaşýar. Hut şu sowadyş we kondensasiýa döwründe ak “tüsse” (ýa-da has gök ak) öwrülip, görünýär. Şeýlelik bilen görýän zatlarymyz aslynda bug.
Dogry himiki maddalar bilen tekerleri has oýnawaç maksatlar üçin ulanylanda käbir teker gurluşykçylary hatda reňkli bug döredip bilerler. Şeýle hem, kerosin ýa-da başga bir ýeňil ýag ýangyç bilen garylan, aerobatik uçarlarda tüsse yzyny düşündirýär, bugarýar, çykarylýar, sowadylýar we kondensasiýa edilýär.
Şinalar ýakylanda görýän gara tüsse, gaýtadan işlenýän pes temperaturadan gelýär. Bilýän gara tüsse we mämişi alawyny öndürýän himiki taýdan baý ýangyç bar.
Şol ýerde-de bar. Ak tüsse aslynda çilim däl, bug!