Jak wielu z was, kiedy byłem dzieckiem, dawałem więcej pieniędzy na magazyny motoryzacyjne niż na naklejki (sam byłem pedantem…). Nie było internetu i dlatego Autohoje, Turbo i spółka były przez wiele dni wyczerpująco przeglądane.
Przy tak małej ilości informacji dostępnych w tamtym czasie (dziękuję internetowi!) czytanie często rozciągało się na szczegóły karty technicznej. I ilekroć widziałem pojemność silnika, to pojawiało mi się pytanie: „dlaczego do cholery pojemność silnika nie jest okrągłą liczbą?”
Tak, wiem. Mój poziom „nerdyzmu” jako dziecka był bardzo wysoki. Mówię to z pewną dumą, wyznaję.
Na szczęście bycie jedynym dzieckiem na placu zabaw z magazynami motoryzacyjnymi przyniosło mi niezwykłą popularność wśród wielkich czwartoklasistów – jak na kogoś, kto nie umiał kopać piłki, uwierz mi, byłem dość popularny na placu zabaw. I to oszczędziło mi kilku epizodów bicia – teraz nazywa się to zastraszaniem, prawda? Do przodu…
Na wszystko jest wytłumaczenie. Nawet za to, że efektywna pojemność skokowa silników nie jest dokładną liczbą. Na przykład silnik 2,0 l nie ma dokładnie 2000 cm³, ma 1996 cm³ lub 1999 cm³. Tak samo, jak silnik 1,6 l nie ma 1600 cm³, ale 1593 cm³ lub 1620 cm³.
Zapisz się do naszego newslettera
Przejdźmy do wyjaśnienia?
Jak wiecie, przemieszczenie wyraża sumę wewnętrznej objętości wszystkich cylindrów silnika. Wartość tę uzyskujemy mnożąc powierzchnię cylindra przez całkowity skok tłoka. Po obliczeniu tej wartości wystarczy pomnożyć tę wartość przez całkowitą liczbę cylindrów.
Wracając do szkoły (znowu…), z pewnością pamiętasz, że wzór na znalezienie pola koła wykorzystuje wartość Pi (Π) — stałą matematyczną, która dała ludzkości wiele do zrobienia, a której ja nie będę porozmawiaj, bo Wikipedia już to za mnie zrobiła.
Oprócz tego obliczenia przy użyciu liczby niewymiernej, inżynieria mechaniczna wykorzystuje pomiary milimetrowe podczas projektowania różnych części silnika. Stąd obliczone wartości rzadko są liczbami okrągłymi.
Przejdźmy do praktycznej sprawy? W tym przykładzie wykorzystamy czterocylindrowy silnik 1,6 l, którego skok tłoka wynosi 79,5 mm, a średnica cylindra 80,5 mm. Równanie wyglądałoby mniej więcej tak:
Przemieszczenie = 4 x (40,25² x 3,1416 x 79,5) | Wynik : 1 618 489 mm³ | Konwersja do cm³ = 1618 cm³
Jak widzieliście, trudno jest wymyślić okrągłą liczbę. „Nasz” silnik 1,6 litra ma przecież 1618 cm³. A przy tak wielu obawach inżynierów związanych z rozwojem silnika, trafienie okrągłej liczby pojemności nie jest jednym z nich.
Dlatego pojemność skokowa silnika nigdy nie jest dokładną liczbą (chyba że przypadkiem). I dlatego też nigdy nie lubiłem matematyki…